Kombi genleşme tankı, kombi sisteminin güvenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak için önemli bir parçadır. Görevi, sistemdeki suyun ısınma sonucu genleşmesiyle ortaya çıkan basınç değişimlerini dengelemektir. Kombideki su, ısıtıldığında genleşir ve hacmi artar. Eğer bu genleşme kontrol edilmezse, kombi ve tesisat üzerinde aşırı basınç oluşabilir. Kombi genleşme tankı nedir ve ne işe yarar bunları detaylı olarak inceleyelim.
Genleşme Tankı Nedir ve Ne İşe Yarar?
Genleşme tankı, aynı zamanda imbisat deposu olarak da bilinir ve ısıtma sistemlerinde ısınan suyun genleşmesiyle oluşan hacim artışını dengelemek amacıyla tasarlanmış bir cihazdır. Su ısındıkça hacmi artar ve bu da kapalı sistemlerde basıncın yükselmesine neden olur. Genleşme tankı, bu basıncı emerek sistemdeki aşırı yüklenmeyi önler ve borular, radyatörler, pompa gibi kombi bileşenlerinin zarar görmesini engeller. Bunların yanısıra;
Basıncı Dengelemek: Su ısındığında genleşerek artan basıncı emerek sistemin zarar görmesini engeller.
Arızaları Önlemek: Fazla basınç nedeniyle kombi ve tesisat parçalarının (örneğin borular, bağlantı elemanları) zarar görmesini önler.
Sistemin Verimliliğini Artırmak: Sürekli ve dengeli bir basınç sağlayarak kombinin daha verimli çalışmasına yardımcı olur.
Su Kaçaklarını Engellemek: Aşırı basınç nedeniyle oluşabilecek kaçakları ve su sızıntılarını önler.
Genleşme Tankının Çalışma Prensibi
Genleşme tankları, genelde iki bölmeden oluşur:
– Su Bölmesi: Isıtma sisteminden gelen suyun girdiği kısımdır.
– Hava/Gaz Bölmesi: Azot gazı ya da hava ile dolu olan ve su bölmesinden membran (diyafram) ile ayrılan kısmıdır.
Sistem çalışırken suyun ısınmasıyla birlikte hacmi genişler. Genleşen su, genleşme tankına doğru ilerler ve burada membranı iterek hava/gaz bölmesini sıkıştırır. Hava ya da gaz, sıkıştırılabilir olduğu için bu basıncı emerek sistemin güvenliğini sağlar. Sistem soğuduğunda ise hava/gaz basıncı suyu geri iter ve basınç dengesi korunur.
Genleşme Tankının Önemi
– Aşırı Basıncı Önleme: Sistem içerisindeki aşırı basıncı önleyerek kombi ve diğer bileşenlerin zarar görmesini engeller. Boruların patlaması, radyatörlerin hasar alması veya kombi parçalarının arızalanması gibi durumlar bu şekilde önlenebilir.
– Verimliliği Artırma: Basınç dalgalanmalarını dengeleyerek sistemin daha verimli çalışmasını sağlar. Bu durum, hem enerji tasarrufuna katkıda bulunur hem de daha konforlu bir ısınma sağlar.
– Kombi Ömrünü Uzatma: Kombi parçalarının aşırı basınçla zarar görmesini engelleyerek arıza ihtimalini düşürür ve sistemin ömrünü uzatır.
– Sessiz Çalışma: Sistem içerisindeki su akışını daha düzenli hale getirerek çalışmayı sessiz bir şekilde sürdürür.
Genleşme Tankı Çeşitleri
İki temel genleşme tankı çeşidi bulunmaktadır:
1. Açık Genleşme Tankları: Atmosfere açık olan bu tip tanklar, genellikle eski sistemlerde kullanılır. Modern kombi sistemlerinde nadiren tercih edilir.
2. Kapalı Genleşme Tankları: Modern kombilerde kullanılan, atmosfere kapalı bu tanklar daha güvenlidir ve yüksek verimlilik sağlar.
Kombi Genleşme Tankında Görülen Arızalar ve Belirtileri
Genleşme tankındaki arızalar, kombi sisteminin düzgün çalışmasını olumsuz etkileyebilir. Sık görülen arızalar ve bunların belirtileri şunlardır:
- Kombi Basıncının Sürekli Düşmesi:
- Hava ya da gaz basıncının azalması veya membranın delinmesi bu soruna yol açabilir ve sık sık su takviyesi gerektirir.
- Tahliye Vanasından Sürekli Su Gelmesi:
- Genleşme tankı basıncı yeterince dengeleyemediğinde, tahliye vanası devreye girer ve fazla suyu tahliye ederek basıncı düşürmeye çalışır. Bu sorun tekrarlıyorsa, genleşme tankında ciddi bir problem olabilir.
- Isıtma Sisteminde Düzensiz Isınma:
- Arızalı bir genleşme tankı, radyatörlerin bazı bölgelerinin diğerlerine göre daha soğuk olmasına neden olabilir.
- Kombi Çalışırken Ses Çıkarması:
- Tankla ilgili bir sorun, kombinin normalden farklı ve rahatsız edici sesler çıkarmasına yol açabilir.
- Hava Eksikliği veya Kaçağı:
- Genleşme tankının içinde genellikle hava veya azot bulunur. Bu gaz kaçar veya azalırsa, tank işlevini yerine getiremez.
- Belirtiler: Kombide sürekli basınç düşmesi veya yükselmesi, kombinin sık sık arıza moduna geçmesi.
- Membran Delinmesi:
- Genleşme tankının içinde bir membran bulunur. Bu membran zarar görürse, su ve hava birbirine karışabilir.
- Belirtiler: Tankın tamamen su dolması ve işlevsiz hale gelmesi, kombide aşırı basınç oluşması.
- Tankın Tıkanması:
- Tankın bağlantı noktası kireç veya tortu nedeniyle tıkanabilir.
- Belirtiler: Basınç dengesizliği, genleşme tankının suyu emmemesi.
- Basınç Ayarlarının Bozulması:
- Tankın basınç seviyesi zamanla bozulabilir.
- Belirtiler: Kombinin sık sık su basıncı uyarısı vermesi.
- Tankın Fiziksel Hasarı:
- Darbe veya üretim hataları nedeniyle tank zarar görebilir.
- Belirtiler: Tankın dış yüzeyinde deformasyon veya çatlama.
Genleşme Tankı Bakımı ve Kontrolü
Genleşme tankının düzenli olarak kontrol edilmesi ve hava/gaz basıncının ayarlanması gereklidir. Bakım işlemi genellikle yetkili servisler tarafından yapılmalıdır.
– Hava/Gaz Basıncının Kontrolü: Manometre ile genleşme tankındaki basınç ölçülmeli ve gerektiğinde hava/gaz takviyesi yapılmalıdır.
– Membran Kontrolü: Membran delinmişse, tank işlevini yerine getiremeyeceği için mutlaka değiştirilmelidir.
– Bağlantıların Kontrolü: Tankın bağlantı noktaları kontrol edilerek herhangi bir sızıntı olup olmadığına bakılmalıdır.
Genleşme Tankı Seçimi ve Boyutlandırması
Genleşme tankı seçimi, ısıtma sisteminin özelliklerine ve kapasitesine uygun olarak yapılmalıdır. Yanlış seçilmiş ya da boyutlandırılmış bir tank, sistemde problemlere yol açabilir.
– Toplam Su Hacmi: Sistem içerisindeki suyun toplam hacmi büyükse, genleşme tankının da kapasitesinin büyük olması gerekir.
– Maksimum Çalışma Sıcaklığı: Daha yüksek sıcaklıklarda su daha fazla genleşeceği için, buna uygun bir tank seçilmelidir.
– Statik Yükseklik: Tesisatın yüksekliği de tank seçiminde önemli bir etkendir.
Doğru seçim yapmak için bir uzman tesisatçıdan veya kombi servisinden destek almak her zaman en doğrusudur. Kombi genleşme tankı, ısıtma sistemlerinin verimli ve güvenli çalışmasında önemli bir rol oynar. Doğru boyutlandırılmış, düzenli kombi bakımı yapılan ve arızaları zamanında giderilen bir genleşme tankı, kombinizin hem performansını artırır hem de ömrünü uzatır. Sistemde bir sorun fark ettiğinizde mutlaka yetkili bir servise başvurmalısınız.
